Damla sulamada damlatıcı sayısı ve mesafesi

 

Günümüzde yaşanan su krizi nedeniyle birçok çiftçi, bu sistemlerin birçok avantajından yararlanabilmek için başta Damla sulama olmak üzere basınçlı sulama sistemlerine yönelmiştir.

 

Ancak uygun bir damla sulama sistemi kurmak için bu sistemden en yüksek verimi alabilmek için gereklilikleri göz önünde bulundurmak gerekir. Böyle bir durumda damla sulama sisteminin kalbi olan damlatıcılar su temininde baş rol oynayacaktır.

İdeal bir damla sulama sistemi kurarken 3 önemli soru sorulur:

 

Damlatıcı türü - benim için doğru olan Damlatıcı türü nedir?

 

Damlatıcı sayısı – bir bitki için kaç tane damlatıcı gerekir?

 

Damlatıcı mesafesi - Damlatıcıların uygun mesafesi ne olmalıdır?

 

Bu 3 soruyu cevaplamak ve maliyetleri azaltan, kaynak israfını önleyen doğru kararları almak için kapsamlı bir hedefe sahip olmak, topraktan en iyi ve en kaliteli ürünü hasat etmenize yardımcı olacaktır.

 

Bu soruları yanıtlamadan önce iki önemli faktörü göz önünde bulundurmamız gerekir:

Doğru pompayı seçmek

Her biri belirli bir sulama sistemi için uygun olan farklı tipte sulama pompaları vardır. Pompa seçimini iki önemli faktör etkiler. Birincisi pompanın ürettiği su basıncı, diğeri ise sulama sisteminin ihtiyaç duyduğu basınç ve debi miktarı (Damlatıcı tipi) dikkate alınarak seçilmesi gereken çıkış debisidir.

 

 

 

Sulama suyu kalitesi

Damla sulamada sulama suyunun kalitesine dikkat edilmesi diğer yöntemlere göre daha önemlidir çünkü suyun kalitesinin yüksek olması damlatıcıların tıkanma ihtimalini azaltacaktır. Bazı su kaynaklarında bulunan bileşikler ve tuzlar, Damlatıcı ve damlatıcılardaki su deliklerinin tıkanmasına neden olabilecek geniş bir yelpazeye sahiptir. Suda çözünen maddelerin çökelmesine neden olan faktörler arasında su basıncı, sıcaklık ve suda çözünen maddelerin yüksek konsantrasyonlarını sayabiliriz. Sulama için kullanılan suyun kaynağına göre farklı çözünür maddeler tortu oluşumunda etkili olabilir. Örneğin, kalsiyum, demir ve manganezin her biri asitlik ve alkalilik seviyesinin ve ardından çökelme miktarının belirlenmesinde etkilidir.

Sonuç olarak, Damla Sulama sistemi uygulanmadan önce suyun kalitesi kontrol edilmelidir, böylece gerekirse ideal kaliteye ulaşmak için uygun filtrasyon sistemi kullanılabilir. Çünkü çok sayıda damlatıcı bulunan sistemlerde tıkanıklıkların giderilmesi çok zaman almakta ve sulama planlamasında sorunlara yol açabilmektedir.

 

Damlatıcı türünü seçme

Uygun damlatıcı seçimi, Damla sulama sistemine başlamadan önce ele alınması gereken önemli konulardan biridir. Doğru damlatıcının seçimini etkileyen çeşitli faktörler vardır ve bunların bilinmesi, sulama sisteminin verimliliğini artırmanıza yardımcı olur.

 

PC damlatıcı

Sulama sisteminde basınç homojenliğini sağlamak için kendinden ayarlı damlatıcılar kullanılır. PC Damlatıcı kullanımının önerildiği koşullar aşağıda verilmiştir:

Büyük bir yükseklik farkına sahip engebeli araziler. Tepeler veya dik alanlar gibi...

Kullanılan boru ve laterallerin boylarının geniş olduğu araziler.

Eğimi %2'den fazla olan araziler.

Son derece hassas ve su kıtlığına veya aşırı sulamaya karşı hassas olan ürünler.

Suyun homojen dağılımının büyük önem taşıdığı araziler.

 

 

Ayarlanabilir Damlatıcı

Bu damlatıcılarda çıkış debisinin ayarlanabilmesi sayesinde, farklı ağaç ve bitkiler için farklı su ihtiyacı gerektiğinde bu damlatıcılar kullanılabilir.

 

Damlatıcı sayısı

Damla sulama sistemi çeşitli bileşenlerden oluşur ve bunların arasında damlatıcılar diğer bileşenlere göre özel bir öneme sahiptir. Uygun damlatıcı sayısının belirlenmesinde en önemli faktör tesiste ihtiyaç duyulan ıslatma seviyesidir. Örneğin bir ağacın ihtiyacı olan suyu temin etmek için bir çalıdan daha fazla damlatıcıya ihtiyaç vardır. Genel olarak genç bir bitkinin köklere su verebilmesi için daha az ıslatma ihtiyacı duyması nedeniyle daha az sayıda damlatıcı ile sulama yapılır ve bitki büyüyüp büyüdükçe damlatıcı sayısı artar. Buradan hareketle sulama sisteminin projelendirmasinin başında bitkinin büyüme ve olgunluk döneminin göz önünde bulundurulması gerekir. Genel olarak bu amaçla bitkinin farklı büyüme dönemlerinde mümkün olduğunca su ihtiyacı göz önünde bulundurulur ve sistem buna göre tasarlanır ve planlanır.

 

 

Damlatıcıların mesafesi

Bitki için damlatıcılar arası mesafeyi etkileyen önemli bir faktör de ekim toprak cinsidir. Suyun topraktaki hareketi yatay ve dikey olarak yapılır. Bu hareket 3 kılcal kuvvet, su basıncı ve yerçekimi tarafından etkilenir. Bu 3 kuvvetin sonuçları, farklı dokulu sahip topraklarda farklıdır. Örneğin kumlu toprak gibi hafif topraklarda suyun yatay hareketi az olup, hareket dikey ve daha yüksek hızda yapılır. Kil gibi ağır topraklarda ise yatay hareket daha fazla olmakla birlikte hızı düşüktür. Buna göre suyun yatay hareketinin az olduğu kumlu topraklarda ıslanma düzeyini artırmak için damlatıcıların birbirine daha yakın olması gerekir. Ancak killi topraklarda suyun toprak yüzeyindeki yatay hareketinden dolayı damlatıcılar daha büyük mesafeli tasarlanabilir.

 

Normal çifçilerin toprak testi yapmadan toprağın türünü ve dokusunu tanıması biraz zordur ve toprağa bakarak kil, kum veya kumun bileşimini göremezsiniz. Bununla birlikte, bu bileşikler bir dereceye kadar toprağın görünümünden tanınabilir. Örneğin, killi toprak kurudukça genellikle çatlar ve yarılır. Tespit etmenin başka bir yolu da bir avuç toprak alıp avucunuza bastırıp top haline getirmektir, eğer dağılırsa ve birbirine iyi yapışmazsa toprağın kumlu olduğunu gösterir.

 

Toprağın doygunluk ve geçirgenliği bildiğimizde, damlatıcıların optimal mesafesini hesaplayabiliriz. Örneğin, topraktaki su hareket hızının 525 mm olduğunu biliyorsak, damlatıcıların optimal mesafesini elde etmek için bunu 1,9 ile çarpabiliriz. 2 yerine 1.9 kullanmamızın nedeni, iki Damlatıcı arasında az miktarda örtüşme oluşturmaktır. Önceki örnekte, iki damlatıcı arasındaki optimum mesafe 1 metredir. Doygunluk derecesini ve su hareketini test etmemişsek, toprağın cinsine göre bu mesafeyi deneysel olarak belirleyebiliriz.

Farklı topraklarda damlatıcı mesafesi (4 litre/saat)
hafif toprak (kumlu)	60 cm
orta toprak	100 cm
ağır toprak (kil)	130 cm

 

Farklı büyüme aşamalarında bitkinin su ihtiyacı arttığından, neden daha yüksek debili bir damlatıcı kullanmıyoruz sorusu aklımıza gelebilir

Bu sorunun cevabı, tüm bitki köklerinin suyu emmediğini bilmektir. Farklı bölgelerdeki ağaçlarda su emici köklerin derinliği farklıdır. Örneğin çöl ağaçlarında bu kökler 50 metre derinliğe kadar girmişken bahçe ağaçlarında sadece ağacın gölgesinde yayılmıştır. Gölgeleme yüzeyi, ağacın dalları boyunca uzanan dairesel bir alandır. Bu nedenle, ağaçları düzgün bir şekilde sulamak için çabalarımız gölgeleme yüzeyine odaklanacaktır. Sonuç olarak damlatıcının debisi arttırılarak bitki köklerinin ıslanma oranı artmamış, fazla su sadece toprağın derinliklerine inmiş ve bitki için faydasız olmuştur. Genel olarak, büyümenin her aşamasında bitki köklerinin derinliğini dikkate almak ve sulama için uygun süreyi belirlemek, sulamanın optimize edilmesinde etkilidir ve su israfını önler.

 

Damla sulama sistemini kullanırken iki nokta:

 

Toprağı damlatıcı ile sulama süresi, toprak minerallerinin yıkanması nedeniyle optimal olarak 1,5 ila 2 saat olarak kabul edilir.

Bitkinin su stresini yaşamaması için sulama aralıkları genellikle üç günü geçmez.